سیستم فرمان هیدرولیکی (Power Steering Hydraulic)

این سیستم، فناوری قدیمی‌تر و مبتنی بر فشار روغن است. در این سیستم، یک پمپ هیدرولیک که توسط موتور خودرو به حرکت درمی‌آید، با ایجاد فشار در روغن، به راننده در چرخاندن فرمان کمک می‌کند.

توضیح اجزای سیستم فرمان هیدرولیک:

1. پمپ هیدرولیک: قلب تپنده سیستم! این پمپ که توسط تسمه از موتور خودرو نیرو می‌گیرد، روغن هیدرولیک را تحت فشار قرار می‌دهد و به سایر بخش‌ها می‌فرستد.
2. لوله فشار قوی: این لوله، روغن تحت فشار بالا را از پمپ به سوی سوپاپ پینیون هدایت می‌کند.
3. لوله‌های انتقال روغن: این شبکه لوله‌کشی، مسئول برگرداندن روغن با فشار پایین به سمت پمپ و ایجاد یک چرخه کامل است.
4. سوپاپ پینیون: یک شیر کنترل هوشمند! این قطعه حساس، میزان چرخش فرمان توسط راننده را حس می‌کند و جریان روغن پر فشار را به سمت مناسب (چپ یا راست) هدایت می‌کند.
5. پینیون فرمان: این قطعه دنده‌ای، حرکت چرخشی غربیلک فرمان را به حرکت خطی میله فرمان تبدیل می‌کند.
6. مارپیچ (رک و پینیون): این بخش از یک میله دنده‌دار (رک) و پینیون تشکیل شده و حرکت چرخشی پینیون را به حرکت خطی چپ و راستی تبدیل می‌کند که مستقیماً به چرخ‌ها منتقل می‌شود.
7. میله فرمان: این میله‌ها، حرکت خطی مارپیچ را به چرخ‌های خودرو منتقل می‌کنند تا جهت آن‌ها تغییر کند.
8. جک هیدرولیک: در واقع یک سیلندر هیدرولیک است که در دو طرف مارپیچ قرار دارد. روغن تحت فشار به داخل این سیلندر رفته و پیستون آن را حرکت می‌دهد. این حرکت پیستون، نیروی کمکی عظیمی برای جابجایی مارپیچ و در نهایت چرخاندن چرخ‌ها ایجاد می‌کند.

مزایا:

• احساس جاده ی قوی و اتصال مکانیکی مستقیم‌تر.
• عملکرد بسیار قدرتمند، مخصوصاً در خودروهای سنگین و سرعتی.

معایب:

• مصرف سوخت بیشتر، زیرا پمپ هیدرولیک دائماً در حال کار و مصرف انرژی از موتور است.
• نیاز به تعمیر و نگهداری دوره‌ای (تعویض روغن هیدرولیک، تسمه پمپ و...).
• احتمال نشتی روغن و کثیف‌کاری.

---

سیستم فرمان برقی (Electric Power Steering - EPS)

این سیستم، فناوری مدرن و مبتنی بر الکترونیک است. در EPS، یک موتور برقی، نیروی کمکی را مستقیماً به مکانیزم فرمان اعمال می‌کند و نیاز به پمپ، روغن و تسمه را از بین می‌برد.

توضیح اجزای سیستم فرمان برقی:

1. فرمان (غربیلک): نقطه شروع فرمان‌پذیری.
2. سنسور زاویه فرمان: این سنسور، میزان و سرعت چرخش فرمان را اندازه‌گیری می‌کند.
3. سنسور گشتاور: مهم‌ترین سنسور سیستم! این قطعه میزان فشاری که راننده به فرمان وارد می‌کند (گشتاور) را حس کرده و به کامپیوتر اطلاع می‌دهد.
4. کامپیوتر فرمان (ECU): مغز متفکر سیستم! این کامپیوتر، داده‌های سنسور گشتاور و سنسور زاویه را دریافت کرده و همچنین اطلاعاتی مانند سرعت خودرو را بررسی می‌کند. سپس تصمیم می‌گیرد که موتور برقی چه مقدار نیروی کمکی و در چه جهتی اعمال کند.
5. موتور برقی: این موتور، با دستور کامپیوتر فرمان فعال شده و نیروی کمکی لازم را ایجاد می‌کند.
6. پینیون فرمان: مشابه سیستم هیدرولیک، حرکت چرخشی فرمان را به حرکت خطی تبدیل می‌کند.
7. مارپیچ (رک و پینیون): همانند سیستم هیدرولیک، حرکت چرخشی را به حرکت خطی تبدیل می‌کند.
8. بال اسکرو (مهره و پیچ ساچمه‌ای): این بخش هوشمند، نیروی چرخشی موتور برقی را به نیروی خطی برای حرکت دادن مارپیچ تبدیل می‌کند. این مکانیزم، اصطکاک را به شدت کاهش داده و کارایی را بالا می‌برد.

مزایا:

• صرفه‌جویی در مصرف سوخت، زیرا موتور فقط زمانی انرژی مصرف می‌کند که شما فرمان را بچرخانید.
• عدم نیاز به تعمیر و نگهداری (نیازی به روغن، تسمه و پمپ نیست).
• قابلیت تنظیم و شخصی‌سازی (مثلاً سبک‌تر بودن در سرعت‌های پایین و سنگین‌تر بودن در سرعت‌های بالا برای ایمنی بیشتر).
• امکان فعال‌سازی قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند کمک پارک خودکار و هدایت‌کننده فعال خط.

معایب:

• هزینه تعمیر در صورت خرابی می‌تواند بالا باشد.
• احساس مصنوعی‌تر و کمتر "مکانیکی" نسبت به فرمان هیدرولیک.

---

جدول مقایسه‌ای: فرمان هیدرولیک در مقابل فرمان برقی

جمع‌بندی نهایی

انتخاب بین این دو سیستم امروزه تقریباً توسط سازندگان خودرو انجام شده و اکثر خودروهای مدرن به سمت فرمان برقی (EPS) حرکت کرده‌اند. دلیل اصلی این امر، بهره‌وری بالاتر در مصرف سوخت و قابلیت اتصال به سیستم‌های کمک راننده پیشرفته است.

• فرمان هیدرولیک مانند یک دوست قدیمی، قدرتمند و بااحساس است اما کمی خرج‌تراش و پرتوقع است.
• فرمان برقی مانند یک دستیار هوشمند مدرن، به‌صرفه، کم‌توقع و پر قابلیت است.

امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. برای مشاهده و خرید قطعات مربوط به هر دو سیستم فرمان، به فروشگاه اینترنتی یدکدون مراجعه کنید.