سیستم ABS در واقع یک سیستم الکتروهیدرولیک هوشمند است که با نظارت مداوم بر سرعت چرخ‌ها و تنظیم فشار ترمز به صورت مستقل برای هر چرخ، از قفل شدن آن‌ها جلوگیری می‌کند. این قابلیت نه تنها فاصله ترمز را در بسیاری از سطوح کاهش می‌دهد، بلکه کنترل فرمان را در حین ترمزگیری شدید ممکن می‌سازد.

اجزای اصلی سیستم ترمز ABS

سنسورهای سرعت چرخ

سنسورهای سرعت چرخ در هر یک از چرخ‌های خودرو نصب می‌شوند و وظیفه اندازه‌گیری سرعت دوران چرخ را بر عهده دارند. این سنسورها اطلاعات مربوط به سرعت چرخش هر چرخ را به صورت لحظه‌ای و پیوسته به کنترل ماژول ارسال می‌کنند. سنسورهای سرعت چرخ عمدتاً از دو نوع القایی یا اثر هال هستند که هر کدام مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارند. دقت و سرعت عملکرد این سنسورها نقش تعیین‌کننده‌ای در کارایی کل سیستم ABS ایفا می‌کند.

دنده سنسور سرعت

دنده سنسور سرعت بر روی محور چرخ یا پلوس نصب می‌شود و با چرخش چرخ، پالس‌های الکتریکی تولید می‌کند. این قطعه که معمولاً به صورت یک حلقه دنده‌ای طراحی می‌شود، اطلاعات لازم برای اندازه‌گیری سرعت را در اختیار سنسور قرار می‌دهد. با هر چرخش چرخ، دنده‌های این قطعه از مقابل سنسور عبور کرده و سیگنال‌های الکتریکی ایجاد می‌کنند که مبنای محاسبه سرعت چرخ توسط سیستم قرار می‌گیرد.

کنترل ماژول ABS (MCU)

کنترل ماژول ABS که به عنوان مغز متفکر سیستم شناخته می‌شود، داده‌های دریافتی از سنسورها را پردازش و تحلیل می‌کند. این واحد الکترونیکی پیوسته وضعیت سیستم را مانیتور کرده و در صورت تشخیص شرایط قفل شدن چرخ، دستورات لازم را به ماژول هیدرولیک صادر می‌نماید. MCUبا پردازش اطلاعات چهار سنسور چرخ، قادر است کوچکترین تغییرات در سرعت چرخش هر چرخ را تشخیص داده و واکنش مناسب نشان دهد.

ماژول هیدرولیک ABS

ماژول هیدرولیک ABS شامل مجموعه‌ای از شیرهای برقی و پمپ هیدرولیک است که بین سیلندر اصلی و سیلندر چرخ‌ها قرار می‌گیرد. این ماژول مسئول کنترل فشار ترمز هر چرخ به صورت مستقل است و بر اساس دستورات دریافتی از کنترل ماژول، در صورت نیاز فشار ترمز را کاهش یا افزایش می‌دهد. عملکرد دقیق این ماژول امکان تنظیم فشار ترمز هر چرخ را تا ۱۵ بار در ثانیه فراهم می‌کند.

سیلندر اصلی ترمز (مستر سیلندر)

سیلندر اصلی ترمز یا مستر سیلندر، نقش تبدیل نیروی مکانیکی پای راننده به فشار هیدرولیک را بر عهده دارد. این قطعه فشار هیدرولیک اولیه را ایجاد کرده و آن را به سیستم ترمز منتقل می‌کند. مستر سیلندر به بوستر ترمز متصل است و طراحی آن به گونه‌ای است که در صورت خرابی یک مدار ترمز، مدار دیگر همچنان فعال باقی می‌ماند تا ایمنی خودرو حفظ شود.

بوستر ترمز

بوستر ترمز با استفاده از پمپ خلأ موتور، نیروی مورد نیاز برای ترمزگیری را تقویت می‌کند. این قطعه با کاهش فشار لازم روی پدال ترمز، رانندگی را برای راننده آسان‌تر می‌سازد. در شرایط اضطراری که نیاز به ترمزگیری شدید وجود دارد، بوستر کمک می‌کند تا با اعمال نیروی کمتری روی پدال، ترمزگیری مؤثری انجام شود. عملکرد صحیح بوستر تأثیر مستقیمی در پاسخگویی سیستم ترمز دارد.

دیسک و لنت ترمز

دیسک و لنت ترمز مسئول اجرای نهایی عملیات ترمزگیری هستند و انرژی جنبشی خودرو را به انرژی حرارتی تبدیل می‌کنند. کیفیت این قطعات ارتباط مستقیمی با عملکرد سیستم ABS دارد، چرا که هرگونه نقص در عملکرد آن‌ها می‌تواند کارایی کل سیستم را تحت تأثیر قرار دهد. لنت‌های با کیفیت و دیسک‌های استاندارد نه تنها طول عمر بیشتری دارند، بلکه عملکرد بهتری در شرایط مختلف رانندگی ارائه می‌دهند.

نحوه کارکرد سیستم ABS

مرحله اول: نظارت مستمر

سیستم ABS به طور دائم سرعت هر چهار چرخ را نظارت می‌کند. سنسورهای سرعت در هر چرخ، اطلاعات را به کنترل ماژول ارسال می‌کنند.

مرحله دوم: تشخیص خطر

هنگامی که راننده پدال ترمز را فشار می‌دهد و یکی از چرخ‌ها نشانه‌های قفل شدن را نشان می‌دهد (کاهش ناگهانی سرعت)، کنترل ماژول خطر را تشخیص می‌دهد.

مرحله سوم: مداخله هوشمند

کنترل ماژول به ماژول هیدرولیک دستور می‌دهد تا فشار ترمز روی آن چرخ خاص را کاهش دهد. این کار از طریق شیرهای برقی انجام می‌شود.

مرحله چهارم: بازگشت فشار

پس از اینکه چرخ مجدداً شروع به چرخش کرد، سیستم فشار ترمز را به تدریج افزایش می‌دهد. این چرخه تا ۱۵ بار در ثانیه تکرار می‌شود.

مرحله پنجم: بازخورد به راننده

راننده از طریق لرزش پدال ترمز متوجه فعال شدن سیستم ABS می‌شود. این لرزش کاملاً عادی بوده و نشانه عملکرد صحیح سیستم است.

انواع مختلف سیستم ABS

سیستم چهار کاناله

• پیشرفته‌ترین نوع ABS
• هر چهار چرخ به صورت مستقل کنترل می‌شوند
• بیشترین کارایی در شرایط مختلف
• در خودروهای مدرن و با کیفیت استفاده می‌شود

سیستم سه کاناله

• چرخ‌های جلو مستقل، چرخ‌های عقب با هم
• مناسب خودروهای دیفرانسیل عقب
• کنترل بهتری در پیچ‌ها ارائه می‌دهد

سیستم دو کاناله

• چرخ‌های جلو مستقل کنترل می‌شوند
• چرخ‌های عقب به صورت جفتی کنترل می‌شوند
• در خودروهای اقتصادی تر استفاده می‌شود

سیستم تک کاناله

• فقط چرخ‌های عقب کنترل می‌شوند
• معمولاً در وانت‌ها و کامیون‌ها استفاده می‌شود
• از سرخوردن عقب خودرو جلوگیری می‌کند

مزایای سیستم ترمز ABS

کنترل فرمان در حین ترمزگیری

مهم‌ترین کاربرد سیستم ABS حفظ قابلیت هدایت خودرو است. در ترمزهای اضطراری، راننده می‌تواند همزمان با ترمزگیری، فرمان خودرو را نیز کنترل کند.

کاهش فاصله ترمز

در سطوح خشک و لغزنده، سیستم ABS معمولاً فاصله ترمز را کاهش می‌دهد. البته در برف و شن ممکن است فاصله ترمز کمی افزایش یابد.

پایداری خودرو

از انحراف و چرخش خودرو در حین ترمزگیری جلوگیری می‌کند. این ویژگی به خصوص در سطوح ناهموار و پیچ‌ها حیاتی است.

کاربری آسان

برای رانندگان معمولی، سیستم ABS نیاز به مهارت خاصی ندارد و به صورت خودکار در شرایط اضطراری فعال می‌شود.

معایب و محدودیت‌های سیستم ABS

افزایش فاصله ترمز در برف

در برخی شرایط مانند برف تازه، سیستم ABS ممکن است فاصله ترمز را افزایش دهد.

هزینه تعمیر و نگهداری

قطعات سیستم ABS نسبتاً گران هستند و تعمیر آن‌ها نیاز به تخصص و ابزارهای ویژه دارد.

حساسیت به شرایط جاده

در جاده‌های بسیار ناهموار، سیستم ABS ممکن است عملکرد بهینه نداشته باشد.

وابستگی به سلامت سایر سیستم‌ها

عملکرد صحیح ABS وابسته به سلامت تایرها، سیستم تعلیق و سایر قطعات است.

نکات مهم در نگهداری سیستم ABS

سرویس دوره‌ای

• بررسی سنسورهای سرعت هر ۲۰,۰۰۰ کیلومتر
• تمیز کردن دنده سنسورها
• بررسی اتصالات الکتریکی

تعویض به موقع لنت و دیسک

• لنت‌های فرسوده بر عملکرد ABS تاثیر منفی می‌گذارند
• دیسک‌های ناصاف باعث عملکرد نادرست سیستم می‌شوند

توجه به چراغ هشدار

• روشن ماندن چراغ ABS نشانه خرابی سیستم است
• در این حالت باید بلافاصله به مکانیک مراجعه کرد

استفاده از تایرهای مناسب

• تایرهای با کیفیت و سایز مناسب برای عملکرد صحیح ABS ضروری است
• آج تایر تأثیر مستقیم بر عملکرد سیستم دارد

سیستم‌های مرتبط با ABS

سیستم ترمز ABS به تنهایی عمل نمی‌کند و با چندین سیستم الکترونیکی دیگر در تعامل است که همگی برای افزایش ایمنی و پایداری خودرو طراحی شده‌اند. سیستم EBD یا توزیع الکترونیکی نیروی ترمز، به عنوان مکمل ABS عمل کرده و نیروی ترمز را بین چرخ‌های جلو و عقب به صورت بهینه توزیع می‌کند. این سیستم با در نظر گرفتن بار خودرو و شرایط جاده، از قفل شدن چرخ‌های عقب جلوگیری می‌نماید.

سیستم TCS یا کنترل کشش، از همان سنسورهای سرعت ABS استفاده می‌کند اما برای جلوگیری از لغزش چرخ‌ها در هنگام شتاب‌گیری طراحی شده است. این سیستم هنگام شتاب گرفتن روی سطوح لغزنده، با کاهش قدرت موتور و اعمال ترمز روی چرخ‌های لغزنده، از هدر رفتن نیرو و از دست دادن کنترل خودرو جلوگیری می‌کند.

پیشرفته‌ترین سیستم در این خانواده، سیستم ESP یا پایداری الکترونیکی است که ترکیبی از ABS و TCS می‌باشد. این سیستم با نظارت بر وضعیت خودرو از جمله زاویه فرمان، شتاب جانبی و نرخ چرخش، از سرخوردن و انحراف خودرو در پیچ‌ها جلوگیری می‌کند. وقتی سیستم تشخیص دهد که خودرو در حال از دست دادن کنترل است، به صورت خودکار روی چرخ‌های مختلف ترمز اعمال کرده و در صورت نیاز قدرت موتور را کاهش می‌دهد.

جمع‌بندی نهایی

سیستم ترمز ABS بدون شک یکی از مهم‌ترین دستاوردهای صنعت خودروسازی در زمینه ایمنی است. این سیستم با جلوگیری از قفل شدن چرخ‌ها، نه تنها فاصله ترمز را در بسیاری از شرایط کاهش می‌دهد، بلکه کنترل خودرو را در شرایط اضطراری ممکن می‌سازد.

درک اجزای سیستم ABS و نحوه کارکرد آن به رانندگان کمک می‌کند تا درک بهتری از خودروی خود داشته باشند و در صورت بروز مشکل، بتوانند سریع‌تر اقدام نمایند. نگهداری صحیح از این سیستم و توجه به هشدارهای آن، تضمین‌کننده عملکرد بهینه در شرایط بحرانی است.

برای مشاهده و خرید لوازم یدکی سیستم ترمز در یدکدون از جمله سنسورهای سرعت، انواع لنت ترمز در یدکدون و انواع دیسک ترمز در یدکدون به فروشگاه اینترنتی یدکدون مراجعه کنید.